BY 2

Aanhangrijtuig BY 2

Rijtuig BY 2 is van 1896. Het heeft tot en met 1932 achter een stoomtramlocomotief gereden, daarna achter een elektrisch motorrijtuig.

In 1896 kreeg de TNHT (Tweede Noord-Hollandsche Tramweg-Maatschappij) drie nieuwe aanhangrijtuigen, de nummers 1 t/m 3. De rijtuigen hadden aan één kopzijde een postcoupé. Het balkon was iets naar het midden van het rijtuig verschoven. De rijtuigen waren gebouwd door de fabriek La Métallurgique in Nivelles, België. Alle drie de rijtuigen stonden met de postafdeling in de richting Amsterdam. Ingezet werden de rijtuigen op de stoomtramlijnen Alkmaar – Purmerend – Amsterdam en Edam – Amsterdam.

In de rijtuigen werd naast post ook geregeld manden met vis meegenomen. Op beide stoomtramlijnen werd 1x per 2 uur gereden. Genoeg tijd om onderweg post en bagage in en uit te laden. De rijtuigen 1 – 3 hebben slechts een kleine verbouwing ondergaan. De balkons werden van windschermen voorzien.

Rond 1928/’29 werd de financiële situatie van de TNHT steeds slechter: de verliezen namen toe en de komst van de autobus zorgde voor concurrentie. Uiteindelijk werd besloten om de lijnen Purmerend – Amsterdam en Edam – Amsterdam te elektrificeren en de exploitatie over te dragen aan de NZH. Alkmaar – Purmerend kwam te vervallen. Tussen Edam en Volendam werd het NS-spoor voorzien van een derde rail, zodat de elektrische tram naar Volendam kon doorrijden. Eind 1932 kon in Waterland op beide tramlijnen elektrisch gereden worden.

Om dienst te kunnen doen achter de elektrische motorwagens nam de NZH totaal 18 aanhangrijtuigen over van de TNHT waaronder de rijtuigen 1 – 3. Deze werden omgenummerd in BY 1 – 3, waarbij BY staat voor Boven ’t Y. Daar op beide tramlijnen overdag elk half uur gereden werd, nam het vervoer behoorlijk toe. Alle aanhangrijtuigen waren toen nodig om iedereen te kunnen vervoeren tot de opheffing van de laatste tramlijn Volendam – Amsterdam op 30 september 1956.

De BY 2 verhuisde daarna naar het Spoorwegmuseum in Utrecht om in 1997 nogmaals te verhuizen naar het NZH Vervoer Museum in Haarlem. Restauratie was dringend nodig. In 2006 kon deze afgerond worden.

Technische data